Podstawa programowa z religii
Treść
1. Wprowadzenie w życie religijne
– przedszkole
Podstawa programowa katechezy w przedszkolu
Cele katechetyczne
W okresie dzieciństwa proces katechizacji będzie miał charakter wychowawczy, zwracający uwagę na rozwój tych wartości ludzkich, które stanowią podstawę antropologiczną życia wiary, jak zmysł ufności, darmowości, daru z siebie, prośby, radosnego uczestnictwa” (DOK 178). Cele te będą realizowane poprzez:
1. Zapoczątkowanie pierwszej socjalizacji umożliwiającej poznawanie oraz rozumienie siebie i świata w świetle Bożego objawienia;
2. Zapoczątkowanie inspirowanego wiarą wychowania ludzkiego i chrześcijańskiego w rodzinie, przedszkolu i Kościele (odkrywanie swojego miejsca w grupie rówieśniczej i we wspólnocie Kościoła);
3. Nabywanie umiejętności wyrażania w znakach własnej religijności;
4. Religijne wyjaśnianie zdobywanych doświadczeń;
5. Wprowadzanie w rzeczywistość niematerialną;
6. Odkrywanie Boga jako osoby;
7. Odkrywanie Boga jako dawcy świata i życia;
8. Odkrywanie przydzielonego przez Boga miejsca w świecie;
9. Uczenie rozumienia istoty modlitwy;
10. Uczenie modlitwy;
11. Wprowadzanie w rozumienie podstawowych znaków i czynności liturgicznych;
12. Uczenie wykonywania podstawowych znaków religijnych;
13. Wprowadzanie do uczestnictwa w liturgii;
14. Wprowadzanie do procesów socjalizacji religijnych motywów postępowania;
15. Uświadamianie potrzeby rozwijania własnej dojrzałości;
16. Odkrywanie potrzeby stawania się odpowiedzialnym za innych;
17. Tworzenie opartego na wierze systemu wartości;
18. Poznawanie Bożego zamiaru, by ludzie wzajemnie sobie pomagali;
19. Rozwijanie umiejętności poznawania prawdy o sobie i innych ludziach;
20. Uświadamianie motywów, dla których wierzący przyznaje innym te same prawa, którymi sam się w życiu kieruje;
21. Rozpoznawanie w społeczności wierzących – Kościele znaku życia wiarą.
Zadania nauki religii
1. Odkrywać świat jako dar Boga dla ludzi;
2. Odkrywać istotę więzów łączących Boga z człowiekiem (miłość);
3. Wprowadzać w odkrywanie tajemnicy Boga (obraz Boga);
4. Odkrywać powody, dla których winno się trwać w łączności z Bogiem;
5. Nauczyć sposobów nawiązywania kontaktu z Bogiem;
6. Poznawać źródło świata wartości i obowiązujących w życiu norm;
7. Przywoływać doświadczenia uświadamiające istnienie rzeczywistości niematerialnej;
8. Nazywać i interpretować rzeczywistość niematerialną;
9. Wprowadzać pojęcie Boga jako faktycznej istoty niematerialnej;
10. Wyjaśniać prawdę o możliwościach nawiązywania kontaktu z Bogiem;
11. Wskazywać na obecność Boga w życiu ludzi;
12. Uczyć możliwości wyrażania zaufania Bogu;
13. Podawać motywy uczenia się modlitwy i udziału w liturgii;
14. Formułować czerpane z wiary motywy postępowania: przede wszystkim przykazanie miłości oraz związek z Bogiem zapoczątkowany w chrzcie;
15. Wyjaśniać powody (motywy), dla których wszyscy mają przed Bogiem równe prawa;
16. Uczyć konkretnych form bycia we wspólnocie i przejmowania na siebie wynikających z tego obowiązków;
17. Rozwijać świadomość odpowiedzialności za religijny rozwój wspólnoty;
18. Wprowadzać w życie wspólnoty wierzących – w życie religijne Kościoła.
Treści
1. Związki Boga ze światem i z człowiekiem objawione na kartach Pisma Świętego;
2. Zasadność dochowywania Bogu wierności w codziennym życiu;
3. Przekazane w Biblii podstawowe prawdy wiary o:
– Bogu Stwórcy i Dawcy stworzonego świata;
– Bogu przyjaznym i obdarowującym ludzi;
– Bogu przychodzącym do ludzi i utrzymującym z nimi osobowy kontakt;
– Bogu zawierającym z ludźmi w udzielanym im chrzcie nowe przymierze;
– potrzebie i sposobach nawiązywania z Bogiem kontaktu;
4. Człowiek jako istota cielesno-duchowa nawiązuje kontakt z Bogiem. Ponadto konkretnymi znakami wyraża swą religijność;
5. Modlitwa i liturgia szczególnymi znakami okazywania Bogu swej czci i przywiązania;
6. Modlitwa i liturgia umożliwiają okazywanie Bogu wdzięczności za Jego dary, za zjednoczenie z Nim;
7. Fundamentem moralności chrześcijańskiej jest związek z Bogiem zapoczątkowany w chrzcie;
8. Moralność chrześcijańska, której uczy Jezus, najpełniej wyraża się w miłości;
9. Człowiek z woli Boga żyje wespół z innymi;
10. Przed Bogiem wszyscy są sobie równi;
11. Bóg oczekuje, że ludzie żyjąc razem będą się wzajemnie wspierać w stawaniu się bardziej dojrzałymi;
12. Bóg daje ludziom prawo ułatwiające im poszanowanie praw osobistych i wspólnoty;
13. Prawo Boże przyznające wszystkim ludziom te same prawa domaga się rozwijania miłości;
14. Obowiązek przestrzegania prawa Bożego wypływa z chrztu;
15. Życie wspólnoty religijnej koncentruje się i wyraża w życiu Kościoła.
2. Katecheza inicjacji w sakramenty
pokuty i pojednania oraz Eucharystii
– klasy 1-3
Podstawa programowa katechezy inicjacji
w sakramenty pokuty i pojednania
oraz Eucharystii – klasy 1-3 szkoły podstawowej
Cele katechetyczne
1. Kształtowanie świadomości dziecięctwa Bożego rozpoczętego na chrzcie świętym;
2. Kształtowanie umiejętności odnajdywania śladów Boga w otaczającym świecie;
3. Budzenie zainteresowania życiem wiary i doświadczenia radości z wiary;
4. Poznanie podstawowych prawd wiary wpływających na kształtowanie postaw;
5. Wprowadzanie w historię zbawienia celem ukazania działania miłosiernego Boga w historii świata i ludzi;
6. Kształtowanie umiejętności włączenia się w świętowanie wiary ludu Bożego (liturgia, rok liturgiczny, polska tradycja okresów liturgicznych);
7. Formacja postawy zaufania jako podstawy nawrócenia i pokuty – fundamentów pełnego przeżycia sakramentu pojednania;
8. Uzdolnienie do pełnego i aktywnego uczestnictwa w Eucharystii;
9. Uczenie nawiązywania dialogu z Bogiem i udzielania odpowiedzi na Jego apel;
10. Wdrożenie do modlitwy dziękczynnej, chwalebnej, przebłagalnej, błagalnej, prywatnej i liturgicznej;
11. Poznanie wybranych wydarzeń z historii zbawienia urzeczywistniających się w życiu ucznia (dla kształtowania jego osobowości);
12. Zdolność kształtowania sumienia na podstawie przykazania miłości w Dekalogu i Ewangelii;
13. Zdolność szukania płaszczyzn szerzenia dobra i królestwa Bożego w swoim środowisku;
14. Kształtowanie osobowości (odpowiednio do wieku) na przykładzie wzoru święty;
15. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi;
16. Kształtowanie świadomości przynależenia do społeczności Kościoła;
17. Pogłębienie związku swojego życia z życiem Kościoła i odnajdywanie swojego miejsca w nim;
18. Świadczenie codziennym życiem o włączeniu się w misyjne dzieło Kościoła.
Zadania nauki religii
1. Uświadamiać uczniom istnienie rzeczywistości religijnej;
2. Zakorzeniać wiarę w sferze emocjonalnej i wolitywnej;
3. Rozwijać w uczniach zaciekawienie i postawę otwartości na poznanie Jezusa;
4. Zapoznać z wybranymi wydarzeniami z historii zbawienia:
– stworzenie świata, ludzi i aniołów,
– grzech ludzi,
– obietnica zbawienia,
– prorocy przekazicielami obietnicy,
– Jezus obiecanym Zbawicielem,
– Kościół realizujący posłannictwo Chrystusa,
– Maryja Matką Chrystusa i naszą;
5. Uświadomić owoce i zobowiązania wynikające z przyjęcia chrztu świętego;
6. Wprowadzać uczniów do pełnego uczestnictwa we Mszy świętej;
7. Wychować do systematycznego korzystania z sakramentów: pokuty i Eucharystii;
8. Wprowadzać w religijny wymiar przeżywanych świąt celem świadomego spotkania z Jezusem w wydarzeniach zbawczych;
9. Zachęcać do uczestnictwa w nabożeństwach;
10. Budzić ducha skupienia i uczyć prostego wyrażania wewnętrznych przeżyć;
11. Uczyć podstawowych modlitw;
12. Formować wrażliwe sumienie;
13. Rozwijać postawę zaufania do Pana Boga i odpowiedzi na Jego wezwanie;
14. Rozwijać postawę życzliwości i koleżeństwa wobec rówieśników;
15. Rozwijać postawę szacunku wobec rodziców i innych dorosłych;
16. Kształtować właściwe odniesienia do drugich: wdzięczność, gotowość do dzielenia się z innymi, wzajemne obdarowywanie się, ale też przepraszanie;
17. Uwrażliwiać na zagrożenie zdrowia własnego i innych;
18. Uczyć właściwych postaw w stosunku do otaczającego środowiska, przyrody, uczyć samokontroli;
19. Pomagać w kształtowaniu właściwej postawy wobec własnego ciała;
20. Budzić przeświadczenie o rzeczywistości nadprzyrodzonej zapoczątkowanej w chrześcijaninie na chrzcie świętym;
21. Uświadomić wartość życia we wspólnocie i potrzebę właściwych w niej zachowań;
22. Budować wspólnotę i jedność w klasie, rodzinie, parafii;
23. Troszczyć się, by Jezus i Jego dzieło dotarło do wszystkich, którzy Go nie znają.
Treści
1. W codziennym życiu spotykamy kochającego Boga;
2. Zaufanie do Boga Ojca opiera się na wierze w Jezusa i w Ducha Świętego;
3. Zróżnicowanie światopoglądowe;
4. Bóg do nas mówi:
– zaprasza do przyjaźni,
– jest zawsze blisko nas,
– obdarza łaską;
5. Jezus Słowem Boga do nas – Jego życie i zarys nauki;
6. Spotkanie Jezusa – „Boga z nami”:
– publiczna działalność,
– miłość jako podstawowa zasada życia i pojednania z Bogiem i ludźmi,
– Chrystus umarł i zmartwychwstał dla nas;
7. Jezus żyje w Kościele:
– wybór Apostołów,
– Duch Święty prowadzi i umacnia życie pierwotnego Kościoła,
– Eucharystia centrum życia Kościoła,
– powtórne przyjście Pana;
8. Dzieło stworzenia przejawem miłości Bożej;
9. Dzieło odkupienia wyrazem bezgranicznej miłości;
10. Rok liturgiczny: Adwent – Boże Narodzenie:
– jego świętowanie,
– aktualizacja,
– źródło wiedzy o zbawieniu;
Wielki Post – misterium paschalne:
– ludzie nie zawsze są wierni,
– ofiara paschalna Chrystusa,
– pokuta i sakrament pojednania drogą powrotu do Boga;
11. Świętowanie Wielkanocy – świętowanie niedzieli;
12. Eucharystia – sakrament jedności i miłości zbawczej, krzepiącej uczty, obecności Chrystusa;
13. Nabożeństwa okresowe wyrazem pobożności Kościoła;
14. Modlitwa rozmową ze spotkanym Jezusem;
15. Maryja, Matka Jezusa i nasza, wzorem rozmodlenia (modlitwy, pieśni i piosenki);
16. Modlitwa w Starym i Nowym Testamencie wzorem modlitwy człowieka wiary;
17. Modlitwy liturgiczne i samodzielnie tworzone;
18. Postawy wdzięczności, przeproszenia i przebaczenia;
19. Wiara źródłem ludzkiej życzliwości, pogody ducha, radości;
20. Jedność wyrazem poczucia braterstwa w Chrystusie;
21. Dekalog wyrazem troskliwej miłości Boga wobec ludzi;
22. Ewangelia miłości zasadą życia dzieci Bożych (przykazanie miłości, Błogosławieństwa);
23. Przykłady życia według Ewangelii;
24. Troska o dobro wspólne: klasowe, rodzinne, parafialne;
25. Kościół „przestrzenią” gromadzenia się wspólnoty wierzących;
26. Każdy ochrzczony ma swoje miejsce w Kościele;
27. Co już teraz mogę uczynić dla Kościoła;
28. Jezus posyła swoich uczniów na cały świat z ewangelią i obiecuje swoją asystencję.
3. Katecheza wprowadzająca w historię
zbawienia – klasy 4-6
Podstawa programowa katechezy wprowadzającej
w historię zbawienia – klasy 4-6 szkoły podstawowej
Cele katechetyczne
1. Budzenie zainteresowania przesłaniem Bożym;
2. Uzdolnienie do odczytania w nauczaniu biblijnym wezwania Bożego dla swojego życia;
3. Przygotowanie do samodzielnego odbioru tekstów;
4. Ukazywanie wiary jako pomocy w zrozumieniu swego życia i świata;
5. Zdobycie umiejętności symbolizowania, czynnego, świadomego i radosnego włączenia się w liturgię Kościoła;
6. Pogłębione przeżywanie roku liturgicznego i sakramentów;
7. Interpretacja ludzkiego (ucznia) doświadczenia w świetle wezwania Bożego – kształtowanie sumienia;
8. Kształtowanie refleksyjnej postawy wobec różnych sytuacji życiowych i zobowiązań moralnych;
9. Pomoc w przygotowaniu do przemian okresu dojrzewania;
10. Gotowość otwarcia się na Boga w modlitwie;
11. Poczucie przynależności, posiadanie własnego miejsca i odczytywanie własnych zadań w społeczności Kościoła, narodzie, rodzinie, grupie szkolnej i koleżeńskiej;
12. Przyjęcie postawy motywującej do odpowiedzialnego uczestnictwa;
13. Kształtowanie postawy odpowiedzialności;
14. Odpowiedzialne podjęcie zadań w najbliższym otoczeniu;
15. Odnajdywanie własnego miejsca i zadań w życiu rodziny, szkoły, Kościoła i innych społecznościach.
16. Świadectwo życia;
17. Budowanie postawy świadectwa.
Zadania nauki religii
1. Wprowadzać w lekturę Pisma Świętego, kształtować umiejętność odbioru tekstów biblijnych;
2. Zapoznawać z wybranymi fragmentami Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu;
3. Motywować uczniów do poznawania i przygotować do odbioru tekstów biblijnych;
4. Wprowadzić w podstawowe prawdy wiary Kościoła w oparciu o teksty biblijne;
5. Wprowadzić w związki Biblii, wiary i Kościoła z życiem narodu i kultury chrześcijańskiej;
6. Pomóc w pogłębianiu przeżywania roku liturgicznego w łączności z podejmowanymi prawdami biblijnymi;
7. Pomóc w rozumieniu liturgii, a zwłaszcza Eucharystii;
8. Kształtować umiejętność symbolizowania;
9. Kształtować umiejętność czynnego, świadomego i zaangażowanego włączania się w liturgię Kościoła;
10. Nabywać zdolność kształtowania osobowości w świetle prawdy biblijnej i rozwiązywania stawianych problemów;
11. Kształtować postawę odpowiedzialności oraz chrześcijańskiego sumienia;
12. Wskazywać chrześcijańskie motywy wyborów w codziennym życiu;
13. Kształtować refleksyjną postawę wobec różnych sytuacji życiowych i zobowiązań moralnych;
14. Pomóc w budowaniu systemu wartości opartego na wierze;
15. Pomóc w przygotowaniu do przemian okresu dojrzewania i kształtować pozytywny stosunek do daru płciowości;
16. Budzić postawę szacunku i zaufania Bogu;
17. Pogłębiać sposoby i rodzaje modlitwy w oparciu o przykłady biblijne;
18. Pogłębiać osobisty kontakt z Bogiem w modlitwie;
19. Otwierać na świat wartości stanowiących fundament relacji międzyludzkich;
20. Kształtować postawę odpowiedzialności z akcentem na zadania wobec: rodziny, klasy, szkoły, grupy rówieśniczej, Kościoła – pomóc w odnajdywaniu własnego miejsca i zadań; rozwijać poczucie przynależności;
21. Wzmacniać właściwe relacje z rodziną;
22. Wspierać prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny;
23. Kształtować postawę szacunku dla siebie i innych;
24. Kształtować postawę odpowiedzialności i podejmowania zadań w środowisku życiowym;
25. Prowadzić do dostrzegania potrzeby budowania własnej wiary w łączności z innymi – świadectwo życia.
Treści
1. Podstawowe wiadomości o Piśmie Świętym;
2. Bóg Ojciec objawiający swoją miłość w dziele stworzenia i dziejach narodu wybranego;
3. Tajemnica miłosierdzia Bożego;
4. Opatrzność Boża;
5. Życie i dzieło Jezusa Chrystusa;
6. Duch Święty w życiu Kościoła i chrześcijanina;
7. Prawda słowa Bożego odpowiedzią na ludzkie pytania i pomocą w kształtowaniu ludzkiego życia;
8. Chrześcijańskie korzenie narodu polskiego i ich związek z dzisiejszą kulturą;
9. Sakramenty jako spotkanie z Bogiem;
10. Eucharystia sakramentem miłości;
11. Liturgiczne świętowanie tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa;
12. Rok liturgiczny – sens, wartość, postawy, zwyczaje, powiązanie z Biblią;
13. Odkrywanie świata wartości;
14. Dekalog wyrazem troski Boga o szczęście człowieka;
15. Błogosławieństwa;
16. Kształtowanie własnego sumienia, charakteru;
17. Dojrzewanie psychofizyczne, duchowe, dar przekazywania życia;
18. Wartość oraz zagrożenia życia i zdrowia;
19. Wobec trudnych sytuacji życiowych: choroba, cierpienie, śmierć;
20. Świętowanie i spędzanie wolnego czasu po chrześcijańsku;
21. Modlitwa jako podstawa życia ludzkiego;
22. Biblijne przykłady ludzi modlitwy, jej sposobów i rodzajów;
23. Świat wartości fundamentem relacji międzyludzkich;
24. Jedność międzyludzka dziełem Ducha Świętego;
25. Podstawowe wspólnoty życia ucznia – postawy, prawa i obowiązki;
26. Biblijne przykłady odpowiedzi na wezwanie Boże;
27. Misja chrześcijanina w Kościele i świecie;
28. Zadania w życiu społecznym: wobec rodziny, szkoły, grupy, Kościoła.
Osiągnięcia
1. Znajomość podstawowych fragmentów Pisma Świętego i ich przesłania;
2. Umiejętność odczytania przesłania poznanych fragmentów biblijnych;
3. Umiejętność integrowania poznanych informacji z aktualnymi wyzwaniami;
4. Znajomość symboli wiary;
5. Znajomość religijnych korzeni wybranych elementów kultury polskiej;
6. Znajomość istoty okresów liturgicznych, ich odczytywanie w kontekście biblijnym i życia chrześcijańskiego;
7. Znajomość symboliki liturgicznej;
8. Aktywne uczestnictwo w Eucharystii;
9. Znajomość istoty sakramentów;
10. Zastosowanie wskazań prawa Bożego w konkretnych sytuacjach życiowych;
11. Umiejętność kształtowania własnego sumienia, osobowości, charakteru w oparciu o prawo Boże;
12. Umiejętność rozwiązywania podstawowych problemów wiary;
13. Hierarchizacja podstawowych wartości moralnych;
14. Ocena poglądów i postaw własnych i innych ludzi;
15. Znajomość sposobów i rodzajów modlitwy oraz biblijnych wzorów modlitwy;
16. Umiejętność samodzielnego formułowania modlitw;
17. Postawa uznania błędu, przeproszenia, dziękczynienia, uwielbienia;
18. Umiejętność rozwiązywania trudnych sytuacji w duchu chrześcijańskim;
19. Umiejętność reagowania na niewłaściwe zachowania;
20. Odczytywanie własnych zadań we wspólnocie: rodzinnej, kościelnej, koleżeńskiej, szkolnej;
21. Umiejętność wyrażania własnych opinii;
22. Zaangażowanie w różne formy apostolstwa;
23. Postawa akceptacji i tolerancji;
24. Znajomość biblijnych przykładów odpowiedzi na Boże wezwanie.